Mücadelenin sesi ve rengi: Koma Agirî
Halep’teki Koma Agiri grubunun kurucularından Menan Heskulik, "Kültür ve sanatın yanında mücadele ve direnişi yürütmek devrime renk verir" kültür ve sanatın devrim sürecindeki rolüne dikkat çekti.
Kürt kültürü ve dili, 1980'li yıllarda tartışılmaz bir biçimde gelişim göstermeye başladı. Halep'te Koma Agirî'nin kurucularından biri olan sanatçı Seîd Bîrhat, bu dönemde Kürt özgürlük hareketinin ve çeşitli Kürt partilerinin devrimci propagandalarının önemini vurguladı. Bîrhat'a göre, kültür ve dilin korunması amacıyla sanat gruplarının oluşturulması gerekliliği kaçınılmaz hale geldi.
Bu bağlamda, Koma Agirî'nin kurucusu şair Menan Heskulik, 1986 yılında Şêxmeqsûd Mahallesi'ndeki evini ziyaret eden Kurdistan İşçi Partisi (PKK) Yürütme Konseyi Üyesi Murat Karayılan'ın önerisi üzerine grubu kurdu.
Heskulik, grup üyelerinin başlangıçta yalnızca bir şair, bir sanatçı (üç oğluyla birlikte) ve bir müzisyenden oluştuğunu belirtti. İlk günlerde kısıtlı imkânlara rağmen, grup 5 ay içinde üye sayısını 150’ye çıkardı. Üyelerinin çoğu tiyatro, koro ve folklor gruplarında etkin olarak yer aldı.
MÜZİK GRUBUNUN DEVRİMDEKİ YERİ
Koma Agirî, Kürtçe’nin yaygınlaştırılmasına önemli katkılarda bulundu. Grup, düzenli olarak haftada bir kez Kürtçe dil eğitimi veriyor, gizlice temin ettikleri ders materyalleriyle öğrencilere destek oluyordu. Halep’in yanı sıra Şam, Efrîn, Lubnan, Reqa ve Kobanê gibi bölgelerde sanat eserlerini sahneleyen grup, dönemin önde gelen Kürt şairlerinin eserlerine ve şair Menan Heskulik’in "Ceng û Avin, Şer û Avin" adlı şiirlerini seslendirdi. Heskulik, grubun toplumu kültür ve sanat silahıyla uyandıran 19 Temmuz Devrimi'nin temellerinden biri olduğunu belirtti.
AGİRÎ İSMİNE DAİR ANLAM
Agirî grubu, adını 16 Mayıs 1926’da Bakurê Kurdistan’da İhsan Nuri Paşa liderliğinde başlayan, Türk devletinin zulmüne karşı gerçekleştirilen Agirî serhildanından almıştır.
Grupta yer alan Demokratik Birliği Partisi (PYD) kurucularından Şehit Şîlan Kobanê’nin yanı sıra şehit Soro, Celal, Berçem, Şukrî ve Ednan gibi birçok kişi gerilla saflarına katıldı.
Seid Bîrhat, Agirî isminin yayılması nedeniyle özgürlük hareketi kadrolarının Cizre Kantonunun Amûdê şehrinde aynı isimle başka bir grup kurduğu ve bu grubun birçok eser ve albüm üreterek Kürt kültürünü canlandırdığını ifade eti.
Başta Menan Heskulik olmak üzere grup üyeleri Baas Partisi'nin güvenlik kurumları tarafından 3'ten fazla kez kaçırılıp, tutuklandı.
Koma Agirî üyeleri, 1986 Newroz'unda güvenlik güçleri gruplarının saldırısında uğradı ancak halk gruba sahip çıkarak, alıkonulmalarına izin vermedi.
SANATSAL KAZANIMLAR VE ETKİLERİ
Koma Agirî, birçok albüm yayımladı. Her birinde "Apoyê me tiving e", Bilbil li şaxê", "Ev deng ji Kurdistanê tê PKK`ê ne", gibi onar şarkı yer aldı.
Aynı zamanda "Lesne Uşqa El Demar (Em ne aşiqê wêraniyê ne)", "Helebce", "Ele El Sewra sifû sifûf (Ref bi ref tev li şoreşê bibin)", "Ezîz El Şehîd", "Filistîn" ve "Cîl El Tedhiyat (Nifşê fedakariyan)" onlarca Arapça şarkı besteledi.
Grup üyeleri, 1990'ların başında Halep'te ve aynı yılın sonunda Lübnan'da iki kez Önder Abdullah Öcalan ile bir araya geldi. Menan, Önder Abdullah Öcalan'ın sanatı koruma ve devrimin sesini duyurma çabalarını değerlendirdiğini kaydetti.
KURUCULARDAN MESAJLAR
Menan Heskulik, konuşmasının sonunda, sanat ve kültürün devrimdeki yerinin altını çizerek, “Mücadele ve direnişin yanı sıra sanat ve kültür, devrime renk verdi. Kürt halkının sanatsal mirasını sürdürme konusunda duyarlı aydınlara ihtiyacımız var,” dedi.
Seîd Bîrhat ise ilgili tarafları, grubun albümlerine sahip çıkarak bu mirası yeniden canlandırmaları ve şehitlerin fedakarlıklarına layık klipler yapmaları konusunda çağrıda bulundu.
Koma Agirî'nin kurucuları, 19 Temmuz Devrimi’nin başlamasıyla birlikte Halep’te Cemil Horo Kültür ve Sanat Merkezi'ne katılarak, sanatsal faaliyetlere destek vermeye devam ettiler.
ANHA
Mücadelenin sesi ve rengi: Koma Agirî
Kürt kültürü ve dili, 1980'li yıllarda tartışılmaz bir biçimde gelişim göstermeye başladı. Halep'te Koma Agirî'nin kurucularından biri olan sanatçı Seîd Bîrhat, bu dönemde Kürt özgürlük hareketinin ve çeşitli Kürt partilerinin devrimci propagandalarının önemini vurguladı. Bîrhat'a göre, kültür ve dilin korunması amacıyla sanat gruplarının oluşturulması gerekliliği kaçınılmaz hale geldi.
Bu bağlamda, Koma Agirî'nin kurucusu şair Menan Heskulik, 1986 yılında Şêxmeqsûd Mahallesi'ndeki evini ziyaret eden Kurdistan İşçi Partisi (PKK) Yürütme Konseyi Üyesi Murat Karayılan'ın önerisi üzerine grubu kurdu.
Heskulik, grup üyelerinin başlangıçta yalnızca bir şair, bir sanatçı (üç oğluyla birlikte) ve bir müzisyenden oluştuğunu belirtti. İlk günlerde kısıtlı imkânlara rağmen, grup 5 ay içinde üye sayısını 150’ye çıkardı. Üyelerinin çoğu tiyatro, koro ve folklor gruplarında etkin olarak yer aldı.
MÜZİK GRUBUNUN DEVRİMDEKİ YERİ
Koma Agirî, Kürtçe’nin yaygınlaştırılmasına önemli katkılarda bulundu. Grup, düzenli olarak haftada bir kez Kürtçe dil eğitimi veriyor, gizlice temin ettikleri ders materyalleriyle öğrencilere destek oluyordu. Halep’in yanı sıra Şam, Efrîn, Lubnan, Reqa ve Kobanê gibi bölgelerde sanat eserlerini sahneleyen grup, dönemin önde gelen Kürt şairlerinin eserlerine ve şair Menan Heskulik’in "Ceng û Avin, Şer û Avin" adlı şiirlerini seslendirdi. Heskulik, grubun toplumu kültür ve sanat silahıyla uyandıran 19 Temmuz Devrimi'nin temellerinden biri olduğunu belirtti.
AGİRÎ İSMİNE DAİR ANLAM
Agirî grubu, adını 16 Mayıs 1926’da Bakurê Kurdistan’da İhsan Nuri Paşa liderliğinde başlayan, Türk devletinin zulmüne karşı gerçekleştirilen Agirî serhildanından almıştır.
Grupta yer alan Demokratik Birliği Partisi (PYD) kurucularından Şehit Şîlan Kobanê’nin yanı sıra şehit Soro, Celal, Berçem, Şukrî ve Ednan gibi birçok kişi gerilla saflarına katıldı.
Seid Bîrhat, Agirî isminin yayılması nedeniyle özgürlük hareketi kadrolarının Cizre Kantonunun Amûdê şehrinde aynı isimle başka bir grup kurduğu ve bu grubun birçok eser ve albüm üreterek Kürt kültürünü canlandırdığını ifade eti.
Başta Menan Heskulik olmak üzere grup üyeleri Baas Partisi'nin güvenlik kurumları tarafından 3'ten fazla kez kaçırılıp, tutuklandı.
Koma Agirî üyeleri, 1986 Newroz'unda güvenlik güçleri gruplarının saldırısında uğradı ancak halk gruba sahip çıkarak, alıkonulmalarına izin vermedi.
SANATSAL KAZANIMLAR VE ETKİLERİ
Koma Agirî, birçok albüm yayımladı. Her birinde "Apoyê me tiving e", Bilbil li şaxê", "Ev deng ji Kurdistanê tê PKK`ê ne", gibi onar şarkı yer aldı.
Aynı zamanda "Lesne Uşqa El Demar (Em ne aşiqê wêraniyê ne)", "Helebce", "Ele El Sewra sifû sifûf (Ref bi ref tev li şoreşê bibin)", "Ezîz El Şehîd", "Filistîn" ve "Cîl El Tedhiyat (Nifşê fedakariyan)" onlarca Arapça şarkı besteledi.
Grup üyeleri, 1990'ların başında Halep'te ve aynı yılın sonunda Lübnan'da iki kez Önder Abdullah Öcalan ile bir araya geldi. Menan, Önder Abdullah Öcalan'ın sanatı koruma ve devrimin sesini duyurma çabalarını değerlendirdiğini kaydetti.
KURUCULARDAN MESAJLAR
Menan Heskulik, konuşmasının sonunda, sanat ve kültürün devrimdeki yerinin altını çizerek, “Mücadele ve direnişin yanı sıra sanat ve kültür, devrime renk verdi. Kürt halkının sanatsal mirasını sürdürme konusunda duyarlı aydınlara ihtiyacımız var,” dedi.
Seîd Bîrhat ise ilgili tarafları, grubun albümlerine sahip çıkarak bu mirası yeniden canlandırmaları ve şehitlerin fedakarlıklarına layık klipler yapmaları konusunda çağrıda bulundu.
Koma Agirî'nin kurucuları, 19 Temmuz Devrimi’nin başlamasıyla birlikte Halep’te Cemil Horo Kültür ve Sanat Merkezi'ne katılarak, sanatsal faaliyetlere destek vermeye devam ettiler.
ANHA
