Sudan'da savaş 2’nci yılında: Ufukta çözüm görünmüyor - HÊVÎDAR XALID 

Sudan'daki savaş 2’nci yılına giriyor. Savaşta binlerce insan öldü ve binlercesi yaralandı. Kadınlar ve çocuklar şiddete, istismara, tacize ve saldırıya uğradı. Ağırlaşan savaş koşullarından dolayı insanlar yerinden göç etmek zorunda kaldı. 

Sudan'da katliam ve yıkımla dolu bir yıl geçti. Ülkenin başkenti Xertum hayali bir kent haline geldi. Ülkedeki trajik durum giderek kötüleşiyor. Durumun nereye varacağını kimse bilmiyor. Kerdevan, Darfor ve Xertum'da binlerce Sudanlı göçmen kendilerine hiçbir yardım gönderilmediği için ölümle karşı karşıya kaldı.

Ebdufetah El Burhan ve Mihemed Hemdan Deqelo arasındaki anlaşmazlıklardan çıkan çatışmalar yaşamın bütün alanlarında büyük kayıplara neden oldu. Ülkenin altyapısı, hizmet merkezleri ve kurumları tamamen yok edildi. Sudan'da zaten büyük bir ekonomik kriz yaşanıyordu. Sudan’da yaşanan çatışmalar Etiyopya'dan İran'a, ABD'ye ve Rusya'ya kadar birçok egemen güç, çıkarları doğrultusunda bölgeye müdahale etmesinin yolunu açtı.

Dış müdahalelerden dolayı Sudan'daki çatışmaların devam edeceğini ve durumun kontrol edilmeyeceğini ortaya koyuyor. Tüm bunların da halka ağır sonuçları olacak.

Sudan’daki çatışmaların uzamasının temel nedenlerinden biri yaşanan diyalog eksikliğidir. Sudan ordusu ile Acil Müdahale Güçleri arasında geçen yılın Nisan ayında başlayan savaşın başlangıcından bu yana her iki tarafın temsilcileri birbirleriyle diyalog kurmadı. İki güç arasında arabulucu rolünü oynayacak sivil toplum örgütü ya da sivil bir güç de yok.

Sudan'da savaşın tırmanmasının bir diğer nedeni ise Rusya ile Ukrayna arasındaki savaştır. Artık tüm Batılı ülkeler Ukrayna'daki gelişmeleri izliyor ve Ukrayna'ya destek vermekle meşgul. Uluslararası güçler bölgede yaşanan insani krizleri çözme konusunda açık bir şekilde başarısız oldu. Savaşın tarafları kendi çıkarlarını düşünüyor ve bu konuda taviz vermiyorlar. Mısır ve Suudi Arabistan gibi bazı Arap ülkeleri ile uluslararası arabulucular ve yabancı taraflar savaşı sonlandırmak için kimi toplantılar düzense de başarıya ulaşılamadı.

Sudan'da iç diyalog olmadan çözüm konusunda bir ilerleme kaydedilemez. Diyalog ve çözüm geliştirilmezse ise yaşananlar sorunlar devam edecek. İnsanlar ölmeye, yerinden edilmeye devam edilecek. Kadınların durumu daha da zorlaşacak. Aşırı silah kullanımının neden olduğu hastalıklar da doğal olarak çocuklar arasında yayılacaktır.

Sudanlı kadınlar 2 acı çekiyorlardı; göç ve savaşın yarattığı yıkım. Erkeklerin canları ve güvenlikleri pahasına yürüttüğü savaşa karşı kadınlar tek başına mücadele ediyor. Binlerce çocuk eğitimden mahrum kaldı, binlercesi yetim kaldı, milyonlarcası yerinden edildi, pek çok insanın akıbeti ise bilinmiyor. Sudanlıların savaştan uzak barışçıl bir çözüme ihtiyacı var. Çünkü savaş şiddet yıkım, yağma, hırsızlık ve ölümden başka bir şey getirmiyor.

Açıklanan raporlara göre, Sudan'da yaşanan savaş sonucunda binlerce kişi hayatını kaybetti. Ülkenin batısındaki Darfor bölgesinde 15 bin kişi öldü. Gerçek sayı açıklananın çok ötesinde olabilir. Savaş nedeniyle 6 buçuk milyon Sudanlı da yerinden edildi. 48 milyon nüfusu bulunan Sudan’da yaklaşık 18 milyonu geride kaldı. Onlar da savaşın ortasında yaşama mücadelesi veriyor. Bölgesel ve kimi uluslararası güçlerin arabulucu çabalarına rağmen Sudan’da hala çözüm bulunmuş değil.

(ma)

ANHA