Libya seçimleri neden gerçekleşmedi?

Libya seçimlerinin ertelenmesi ve erteleme nedenlerinin belirsizliği, Libya halkı arasında geniş tartışmalara yol açtı. Siyasi yorumcu Fewzi El-Hedad'a göre, seçimlerin ertelenmesinin sonuçları ağır olacak.

Libya seçimleri neden gerçekleşmedi?
31 Aralık 2021   05:15
HABER MERKEZİ – ŞEYMA ELÎ

Seçimi, ülkelerinin şiddet ve savaştan güvenli bir siyaset limanına geçmesi için umut olarak gören Libya halkı, 24 Aralık'ta yapılması gereken cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ertelenmesi kararına tepkili.

Libya, Muammer Kaddafi rejiminin 2011'de devrilmesinden bu yana şiddet sarmalında yaşıyor. Birçok dış güç Libya’daki savaşa müdahale etti ve Libya halkı bölündü. İşgalci devletler adeta petrol zengini Libya’nın kontrolünü ele geçirmek için birbiriyle yarışıyor.

Cumhurbaşkanlığı seçimine iki gün kala Libya'daki Yüksek Seçim Komisyonu, cumhurbaşkanlığı seçiminin bir ay ertelenmesini önerdi. Parlamento’nun, seçimin 24 Aralık 2021'de yapılmasının zor olacağını açıklamasından saatler sonra, Komisyondan gelen bu açıklama kafalarda soru işareti bıraktı.

SEÇİMLERİN ERTELENMESİ KOMİSERLİĞİN ZAYIFLIĞI

Komiserlik açıklamasında, Parlamenterler Meclisi’ne 30 gün içinde seçimlerin yapılacağı yeni tarihin belirlemesi ve bunun da kanuna uygun olması çağrısında bulundu.

Seçimlerin ertelenmesi, seçim yasalarının, temyiz ve seçim anlaşmazlıkları sonrası yapılacak itirazlar konusunda, Komiserliğin zayıflığını yansıtıyor. Komiserlik kararlarını savunma konusunda yetersiz kaldı. Komiserliğin kararlarından bir güvensizlik durumu ortaya çıktı.

Seçim günü ilan edilen Cuma gününü, bölünme, kaos ve şiddetten kurtuluş olarak gören Libya halkının umutları gerçekleşmedi. Beklentileri boşa çıktı ve seçim yapılmadı. Ülke siyasi çıkar ve düşmanların hesaplarına kaldı.

Seçimlerin yapılmamasının birçok nedeni var. Gözlemcilere göre, seçim yasası temelinde yaşanan engeller, çıkarların dahil edilmesi. BM sponsorluğundaki engeller de bunlardan bazıları.

Libyalı siyasi yorumcu Fewzi El-Hedad seçimlerin ertelenmesinin yaratacağı sonuçları ve halkın bu duruma yaklaşımıyla ilgili ANHA'ya konuştu.

Fewzi El-Hedad, seçimin ertelenmesinin birçok nedenin içerisinde en önemlisinin krizi uzatmayı çıkarına uygun olarak gören mevcut siyasi konjonktür olduğunu belirterek şunu ekledi: “Aynı zamanda krizin zirvesinde olan politikacılara, parlamento ve devlet meclisi hizmet ediyor.”

Fewzî El Hedad, seçimi ertelemenin ana nedeninin El Debibe’nin adaylığı olduğunu söylerek, "El-Debibe hükümeti seçimleri düzenlemeli ve seçime katılmamalıydı. Ancak El Debibe bunu yapmayarak seçimlere katılmaya karar verdi. Bu, büyük bir kafa karışıklığına neden oldu ve seçimlerde gecikmelere yol açtı" şeklinde konuştu.

LİBYALILAR İNGİLİZ BÜYÜKELÇİLİĞİNE TEPKİLİ

Seçimlerin ertelenmesi kararının ardından İngiliz büyükelçisi yaptığı açıklamada, ulusal birlik hükümetini görevdeki hükümet olarak tanımaya devam edeceğini aktardı.

İngiliz büyükelçiliğinin açıklaması, Libya halkı arasında tepkiye neden oldu. Libya halkı İngiliz büyükelçisinin görevden alınması çağrısında bulundu. Büyükelçiliğin açıklamasının Libya egemenliğinin ihlali olduğunu söyledi. Birçok gazeteci, politikacı ve aktivist de "İngiliz büyükelçisinin Libya'dan çekilmesi" hashtagini gündeme getirdi.

Parlamentonun Dışişleri Komitesi, Libya'daki İngiliz büyükelçiliğinden gelen ve mevcut hükümete desteğini yineleyen açıklamanın, Libya'nın içişlerine müdahale olduğunu belirterek, söz konusu açıklamayı kınadı.

Büyükelçiliğin El Debibe hükümetinin görevde kalmasına ilişkin yaptığı açıklamayı değerlendiren Fewzi El Hedad, “Büyükelçilik seçimlerin bir an önce yapılmasına ve El Debibe hükümetinin görevde kalmasına ilişkin temennilerini dile getirdi. Bu da Libya krizinin ömrünü uzatmak ve El Debibe hükümetini yıkmak isteyen bazı kesimlerin hoşuna gitmedi” dedi.

Libyalı politikacıların çoğu yaptığı açıklamada, İngiliz büyükelçiliğinin Libya'nın iç işlerine karıştığını söyledi. Fewzi El Hedad’a göre Libya’ya müdahale eden birçok taraf var. Fewzi El Hedad bu tezine kanıt olarak ülkede bulunan 20 bin yabancı askeri gücü gösterdi.

ÜLKEYİ ÇETELERLE DOLDURDULAR

Libya’da tehlikeli olanın dış müdahaleden çok müdahale eden güçlerin Libya’ya getirdiği çeteler olduğunu dile getiren Fewzî El Hedad, "Söz konusu olan dış müdahale değil, Libya'da savaşan tarafların getirdiği çok sayıda çetedir. Türk devleti Suriyeli çok sayıda çeteyi ülkeye getirdi. Rusya da çok sayıda Suriye askerini ülkeye getirdi ve onları Libya'nın doğusunda Libya ordusuna karşı savaştırdı" ifadelerini kullandı.

EL-DEBİBE HÜKÜMETİ İKTİDARI DEVRETMELİYDİ

El-Debibe hükümetiyle ilgili olarak Fewzi El Hedad, şunları söyledi: "El-Debibe hükümetine gelince, planlandığı gibi 24 Aralık'ta görevini tamamlamalı ve iktidarı bir sonraki hükümete devretmeliydi.”

Fewzi El Hedad hükümet değişikliği için çağrıda bulunanların olduğunu hatırlatarak, "Yön değişikliği meclis tartışmalarında olduğu gibi çok uzun zaman alacak. Yeni bir yol haritası üzerinde anlaşmaya varmak vakit alacak. Yeni hükümet için konuşanlar, krizi uzatmak ve seçimlerin ertelenmesini izah edecek açıklamalar bulmak istiyorlar" ifadelerine yer verdi.

‘HAFTER’İN KONUŞMASI ETKİLEYİCİYDİ’

Libya'daki siyasi çalkantıların ortasında ve seçimler öncesinde, Halife Hafter, Fethi Başağa ve Ehmed Mietiq, 22 Aralık'ta Bingazi şehrinde bir araya geldi.

Gözlemcilere göre Hafter, toplantı sırasında konuklarına etkileyici konuşmalar yaptı. Herkes süreci anlama ve önümüzdeki sürecin siyasi hedeflerinin genel olarak onaylanmasına doğru ilerleme fırsatını dile getirdi.

Görüşmeyi değerlendiren Fewzî El Hedad, "İyi bir görüşme oldu. Çünkü Libya savaşındaki yeni süreci gözler önüne seriyor. O insanların sahada ağırlığı ve gücü var. Aralarında uzun zaman önce çatışmalar vardı. Son zamanlarda, Libya'da güçlü bir muhalefet var ancak ittifakları Libya'daki savaşta büyük bir değişiklik gösteriyor" dedi.

SEÇİMLERİN GERÇEKLEŞMEMESİNİN AĞIR SONUÇLARI OLUR

Toplantıya katılanların amacının Ebdulhemid El Debibe’nin seçilmemesi olduğunu ifade eden Fewzi El Hedad, “Mevcut hükümet başkanının seçilmemesi konusunda bir ittifak söz konusu oldu. Görünen o ki bu konuda bir anlaşma sağlayacaklar ve daha sonra başkanlık için yarışa girecekler” şeklinde konuştu.

Libya’da seçimlerin gerçekleşmesi ülkeyi içinde bulunduğu zorlu süreçten çıkarması beklenmiyor. Ancak gerçekleşmesi seçimlerin olmayışından daha iyi sonuçlar doğuracaktır. Seçimlerin gerçekleşmemesi Libya’yı başa döndürecektir.

Seçimlerin yapılmamasının doğuracağı tehlikeleri yorumlayan Fewzî El Hedad, “Mevcut zorlu süreçte seçimlerin gerçekleşmesi bazı çözümleri beraberinde getirebilir. Ancak gerçekleşmemesi tam bir kaos hali olur. Ağır sonuçları olur. Bazı kişiler seçimlerin gerçekleşmesinin taraflar arası sorunlara neden olacağını ve seçim sonuçlarının tanınmayabileceğini söylüyor. Ancak gerçekleşmemesi daha büyük sorunlara yol açar” dedi.

(rr)

ANHA