Yazar ve edebiyatçıların çatısı Edebiyat Divanı
Kitapların derlenmesi ve değerlendirilmesi üzerine çalışma yürüten Kuzey ve Doğu Suriye Edebiyat Divanı, unutulmaya yüz tutmuş birçok kitap ve yazıyı kurtardı. Edebiyat Divanı çalışmalarında gerçek edebiyat ve tarihi esas alıyor.
Şam hükümeti kitap, şiir ve yazılarında halkın acılarını, duygularını, uğradıkları zulmü anlatan yazar ve şairlere baskı kuruyordu. Birçok yazar ve şair halkın yaşadığı acıları ve uğradıkları zulmü dile getirdikleri için Suriye topraklarından çıkarılarak sürgün edildi. Şam hükümeti, Suriye’de Arapça yazılan ve içeriğinde Kürtlüğün öne çıkarıldığı kitapları yasaklıyordu.
Rojava Devrimi’nden sonra her alanda olduğu gibi edebiyat alanında da değişimler oldu. Şimdilerde adı Edebiyat Divanı olan Rojava Edebiyat Komitesi, bütün yazar ve edebiyatçılar için çatı görevi üstleniyor.
Edebiyat Divanı, 2016’da devrimin gelişmesiyle birlikte 3 kadın tarafından başladı ardından bu çalışmalar öğretmenler arasında daha da kapsamlı hale getirildi.
DİVAN’IN YÜRÜTTÜĞÜ ÇALIŞMALAR
Edebiyat Divanı içerisinde 2017 yılında okuma ve kitapların değerlendirilmesi için özel bir komite oluşturuldu, ardından Şilêr yayınevinin, açılması ihtiyacı duyuldu. Edebiyat Divanı, Kuzey ve Doğu Suriye genelinde, kitapların değerlendirilmesi ve yayınlanması üzerinde duruyor.
Sabit çalışma yürüten bir komitenin olmadığı Edebiyat Divanı’nda, yazarın Divan’a teslim ettiği konuya göre komiteler oluşturuluyor. Bunlarla birlikte, tercümanlık komitesi de bulunuyor ancak sadece devrimden önce tercüme edilen kitapların düzenlenmesiyle ilgilenebiliyor.
Edebiyat Divanı’nın amaçları; kültürel kitaplarının derlenmesi, deyimler, roman, şiir, tarih, dil, sözlük, din, tiyatro, sağlık, hikâye, unutulmayla karşı karşıya kalan yapıtların tekrardan canlandırılması.
Konuyla ilgili ANHA’ya konuşan Edebiyat Divanı Sözcüsü Nerîman Evdikê, “2016’dan bu yana bu çalışmaya başladık, şu an 2021 yılındayız, hala 1980 yılında elle yazılan yazılar yayınlanması için bize geliyor. Bu çalışmayla bu kişilerin hayalini gerçekleştireceğimizin farkındayız. Birkaç gün önce bize bir defter geldi. Defteri getirenler, bu defterin yayınlamasının yaşamını yitiren dedelerinin hayattayken en büyük hayali olduğunu söyledi” diye anlatıyor.
Rojava Devrimi kadın devrimi olarak tanınıyor, bundan dolayı bölgede kadın yazarların sayısı da arttı, Edebiyat Divanı da çalışmalarında kadın kalemine önem veriyor.
ARAP HALKINDAN 30 YILLIK ESERLER
Edebiyat Divanı’na, Minbic, Dêrazor ve Reqa bölgelerinde yaşayan Arap yazarlardan da eserler geliyor. Nerîman Evdikê, gelen yazıların Şam hükümeti döneminde yasaklı görülen, 30 yıl öncesine ait olduğunu söylüyor.
DİVAN’IN ESERLERİ
Edebiyat Divanı'nın, ilk ürünlerinden biri de bölgenin en büyük kütüphanesi olan Cizre bölgesinde bulunan Amara Kütüphanesi’nin açılması oldu. Amara Kütüphanesi’nde Kürtçe, Arapça, Farsça, Türkçe ve İngilizce dillerinde binlerce kitap bulunuyor.
Edebiyat Divanı, uzun yıllardır Osman Sebri Edebiyat Festivali'ni düzenliyor. Festivale Kuzey ve Doğu Suriye ile Kürdistan'ın dört bir yanından ve dünyadan edebi ürünler gönderiliyor.
Edebiyat Divanı’nın Kürdistan düzeyinde Amed Kürt Enstitüsü, Kürt Yazarlar Derneği ve Stockholm'deki Kürt Enstitüsü ile Arap ülkeleri düzeyinde de Mısır ile ilişkileri bulunuyor.
‘ÖZGÜR BİR EDEBİYAT İÇİN DÜŞÜNCELERE MÜDAHALE ETMİYORUZ’
Edebiyat Divanı’nda kitapların kabul edilmesi için Kuzey ve Doğu Suriye bölgelerindeki toplulukların kültürüne, olayların tarihine ve gelişmelere uygun olması gerekiyor. Edebiyat Divanı, kitapları sadece edebiyat ve bilgi yönünden değerlendiriyor.
Edebiyat Divanı Sözcüsü Nerîman Evdikê, “Yönetmeliğimizde kitapların iadesi yoktur, kitaplarda sorun varsa o kitap üzerinde çalışan komite görüşlerini yazar ve yazarlara teslim eder. Daha sonra yazar, bu yorumlara dayanarak bir çeviri yapmalıdır, ancak yazardan fazla değişiklik talep etme hakkımız olmuyor” diyerek kitapların kabul koşullarını anlatıyor.
“Farklı düşünsel yaklaşımlara müdahale etmiyoruz çünkü sonunda özgür bir edebiyatın ortaya çıkmasını istiyoruz” diyen Nerîman Evdikê, şimdiye kadar 197 adet Kürtçe, 148 adet Arapça kitap yayınlandığını söylerine ekliyor.
Nerîman Evdikê, diğer taraftan da Rojava halkının kaybolan ürünlerinin ortaya çıkması ve yazarlarının tanınması için ilişkilerini daha da genişlettiklerini belirtiyor.
‘YABANCI YAYINLARA ULAŞMAYA ÇABALIYORUZ’
Yurtdışındaki Rojavalı yazarların, kitaplarını Rojava halkına ulaştırma hayalini kurduklarını söyleyen Nerîman Evdikê, “Yurt dışında yaşayan yazarlar, bize kitaplarını gönderiyor ve biz de burada yayınlıyoruz, amacımız yurt dışındaki eserleri de Rojava'ya getirmek” ifadelerini kullanıyor.
Artık yabancı yayınlara da ulaştıklarını kaydeden Nerîman Evdikê, Rojava Devrimi kitaplarını çevirmek gibi projeler oluşturduklarını söylüyor.
YENİ ÇALIŞMALARIMIZDA ÇOCUK KİTAPLARINA AĞIRLIK VERECEĞİZ
Önümüzdeki yıllarda çocuk edebiyatını geliştirmeye çalıştıklarını söyleyen Nerîman Evdikê, “Çünkü çocuklarımız birkaç yıldır kendi dillerinde okuyorlar ama ellerinde okul kitaplarından başka okuyup kendilerini geliştirecek materyalleri ve kitapları yok. Hikaye gibi çocuk kitapları kütüphanelerde bulunmuyor” şeklinde konuştu.
Daha önce yurt dışından çocuk hikayeleri getirmeye çalıştıklarını ancak Rojavalı çocuklar için yeterli olmadığını belirten Nerîman Evdikê, “İçerikleri çocukların gerçekliğinden uzaktı. Çocuklar bu hikayeleri kendi kültürlerinden çok uzak görüyorlar” diyor.
Edebiyatın bölge gençleri için önemine dikkat çeken Nerîman Evdikê, “Son yıllarda çok sayıda genç yazar ortaya çıktı. Yazıların Kürtçe yazılması, devrimin ürünlerindendir. Yani devrimden sonra Kürt diline önem verilmiş ve bu ürünler ortaya çıkmıştır. Her genç yazarın sözlükler, şiirler, araştırmalar ve roman gibi farklı ürünler ortaya çıkarması iyi bir gelişmedir” diyerek sözlerini sonlandırıyor.
ANHA
Yazar ve edebiyatçıların çatısı Edebiyat Divanı
Şam hükümeti kitap, şiir ve yazılarında halkın acılarını, duygularını, uğradıkları zulmü anlatan yazar ve şairlere baskı kuruyordu. Birçok yazar ve şair halkın yaşadığı acıları ve uğradıkları zulmü dile getirdikleri için Suriye topraklarından çıkarılarak sürgün edildi. Şam hükümeti, Suriye’de Arapça yazılan ve içeriğinde Kürtlüğün öne çıkarıldığı kitapları yasaklıyordu.
Rojava Devrimi’nden sonra her alanda olduğu gibi edebiyat alanında da değişimler oldu. Şimdilerde adı Edebiyat Divanı olan Rojava Edebiyat Komitesi, bütün yazar ve edebiyatçılar için çatı görevi üstleniyor.
Edebiyat Divanı, 2016’da devrimin gelişmesiyle birlikte 3 kadın tarafından başladı ardından bu çalışmalar öğretmenler arasında daha da kapsamlı hale getirildi.
DİVAN’IN YÜRÜTTÜĞÜ ÇALIŞMALAR
Edebiyat Divanı içerisinde 2017 yılında okuma ve kitapların değerlendirilmesi için özel bir komite oluşturuldu, ardından Şilêr yayınevinin, açılması ihtiyacı duyuldu. Edebiyat Divanı, Kuzey ve Doğu Suriye genelinde, kitapların değerlendirilmesi ve yayınlanması üzerinde duruyor.
Sabit çalışma yürüten bir komitenin olmadığı Edebiyat Divanı’nda, yazarın Divan’a teslim ettiği konuya göre komiteler oluşturuluyor. Bunlarla birlikte, tercümanlık komitesi de bulunuyor ancak sadece devrimden önce tercüme edilen kitapların düzenlenmesiyle ilgilenebiliyor.
Edebiyat Divanı’nın amaçları; kültürel kitaplarının derlenmesi, deyimler, roman, şiir, tarih, dil, sözlük, din, tiyatro, sağlık, hikâye, unutulmayla karşı karşıya kalan yapıtların tekrardan canlandırılması.
Konuyla ilgili ANHA’ya konuşan Edebiyat Divanı Sözcüsü Nerîman Evdikê, “2016’dan bu yana bu çalışmaya başladık, şu an 2021 yılındayız, hala 1980 yılında elle yazılan yazılar yayınlanması için bize geliyor. Bu çalışmayla bu kişilerin hayalini gerçekleştireceğimizin farkındayız. Birkaç gün önce bize bir defter geldi. Defteri getirenler, bu defterin yayınlamasının yaşamını yitiren dedelerinin hayattayken en büyük hayali olduğunu söyledi” diye anlatıyor.
Rojava Devrimi kadın devrimi olarak tanınıyor, bundan dolayı bölgede kadın yazarların sayısı da arttı, Edebiyat Divanı da çalışmalarında kadın kalemine önem veriyor.
ARAP HALKINDAN 30 YILLIK ESERLER
Edebiyat Divanı’na, Minbic, Dêrazor ve Reqa bölgelerinde yaşayan Arap yazarlardan da eserler geliyor. Nerîman Evdikê, gelen yazıların Şam hükümeti döneminde yasaklı görülen, 30 yıl öncesine ait olduğunu söylüyor.
DİVAN’IN ESERLERİ
Edebiyat Divanı'nın, ilk ürünlerinden biri de bölgenin en büyük kütüphanesi olan Cizre bölgesinde bulunan Amara Kütüphanesi’nin açılması oldu. Amara Kütüphanesi’nde Kürtçe, Arapça, Farsça, Türkçe ve İngilizce dillerinde binlerce kitap bulunuyor.
Edebiyat Divanı, uzun yıllardır Osman Sebri Edebiyat Festivali'ni düzenliyor. Festivale Kuzey ve Doğu Suriye ile Kürdistan'ın dört bir yanından ve dünyadan edebi ürünler gönderiliyor.
Edebiyat Divanı’nın Kürdistan düzeyinde Amed Kürt Enstitüsü, Kürt Yazarlar Derneği ve Stockholm'deki Kürt Enstitüsü ile Arap ülkeleri düzeyinde de Mısır ile ilişkileri bulunuyor.
‘ÖZGÜR BİR EDEBİYAT İÇİN DÜŞÜNCELERE MÜDAHALE ETMİYORUZ’
Edebiyat Divanı’nda kitapların kabul edilmesi için Kuzey ve Doğu Suriye bölgelerindeki toplulukların kültürüne, olayların tarihine ve gelişmelere uygun olması gerekiyor. Edebiyat Divanı, kitapları sadece edebiyat ve bilgi yönünden değerlendiriyor.
Edebiyat Divanı Sözcüsü Nerîman Evdikê, “Yönetmeliğimizde kitapların iadesi yoktur, kitaplarda sorun varsa o kitap üzerinde çalışan komite görüşlerini yazar ve yazarlara teslim eder. Daha sonra yazar, bu yorumlara dayanarak bir çeviri yapmalıdır, ancak yazardan fazla değişiklik talep etme hakkımız olmuyor” diyerek kitapların kabul koşullarını anlatıyor.
“Farklı düşünsel yaklaşımlara müdahale etmiyoruz çünkü sonunda özgür bir edebiyatın ortaya çıkmasını istiyoruz” diyen Nerîman Evdikê, şimdiye kadar 197 adet Kürtçe, 148 adet Arapça kitap yayınlandığını söylerine ekliyor.
Nerîman Evdikê, diğer taraftan da Rojava halkının kaybolan ürünlerinin ortaya çıkması ve yazarlarının tanınması için ilişkilerini daha da genişlettiklerini belirtiyor.
‘YABANCI YAYINLARA ULAŞMAYA ÇABALIYORUZ’
Yurtdışındaki Rojavalı yazarların, kitaplarını Rojava halkına ulaştırma hayalini kurduklarını söyleyen Nerîman Evdikê, “Yurt dışında yaşayan yazarlar, bize kitaplarını gönderiyor ve biz de burada yayınlıyoruz, amacımız yurt dışındaki eserleri de Rojava'ya getirmek” ifadelerini kullanıyor.
Artık yabancı yayınlara da ulaştıklarını kaydeden Nerîman Evdikê, Rojava Devrimi kitaplarını çevirmek gibi projeler oluşturduklarını söylüyor.
YENİ ÇALIŞMALARIMIZDA ÇOCUK KİTAPLARINA AĞIRLIK VERECEĞİZ
Önümüzdeki yıllarda çocuk edebiyatını geliştirmeye çalıştıklarını söyleyen Nerîman Evdikê, “Çünkü çocuklarımız birkaç yıldır kendi dillerinde okuyorlar ama ellerinde okul kitaplarından başka okuyup kendilerini geliştirecek materyalleri ve kitapları yok. Hikaye gibi çocuk kitapları kütüphanelerde bulunmuyor” şeklinde konuştu.
Daha önce yurt dışından çocuk hikayeleri getirmeye çalıştıklarını ancak Rojavalı çocuklar için yeterli olmadığını belirten Nerîman Evdikê, “İçerikleri çocukların gerçekliğinden uzaktı. Çocuklar bu hikayeleri kendi kültürlerinden çok uzak görüyorlar” diyor.
Edebiyatın bölge gençleri için önemine dikkat çeken Nerîman Evdikê, “Son yıllarda çok sayıda genç yazar ortaya çıktı. Yazıların Kürtçe yazılması, devrimin ürünlerindendir. Yani devrimden sonra Kürt diline önem verilmiş ve bu ürünler ortaya çıkmıştır. Her genç yazarın sözlükler, şiirler, araştırmalar ve roman gibi farklı ürünler ortaya çıkarması iyi bir gelişmedir” diyerek sözlerini sonlandırıyor.
ANHA
