​​​​​​​Lübnan hükümetinin önünde büyük engeller var

Lübnanlılar cehennem gibi bir yılı geride bıraktı. Ekonomik ve toplumsal krizler, yaşanan iflaslar ve kaos… Lübnan halkının umutlarını kırdı. Krizler derinleştikçe bazı maddelerin temini de zorlaştı. Bunların başında ilaç, mazot, su ve elektrik geldi. Lübnan’da kurulan yeni hükümet bu krizlerden çıkış yolunu bulabilecek mi? Bu soru Lübnan sokaklarında bugünlerde en çok sorulan soru oluyor. Her Lübnanlı merakla yeni hükümetin atacağı pratik adımlara kilitlenmiş durumda. Bazıları daha hükümet kurulmadan hükümetin bir şey başaracağına inanmadığını söylüyordu. Herkes durumun kontrol altından çıktığı konusunda mutabık kalıyor. Bazı çevreler ise hükümetin kurulmasıyla birlikte fiyatların düşeceğine inanıyor.

Lübnan’da hükümet sancılı bir dönemin ardından kuruldu. Lübnanlılar aylarca hükümetin kurulmasını bekledi. Burada önemli olan yeni kurulan hükümetin diğerlerinden farklı olup olmayacağıdır.

Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Lübnanlı Gazeteci Neda Eyûb, “Bu hükümetin öncekilerden bir farkı yok. Hepsi aynı ferasetle aynı sistem üzerine kuruldu. Talan ve rüşvet sistemi ülkede 30 yıl hükmetti. Taif Anlaşması’ndan bugüne kadar aynı sistem devam etti. Aynı yöntemlerle nasıl farklı bir sonuç bekleyebiliriz? Bunun yanında hükümetin başındaki kişi bir iş insanı ve yoksulların halinden anlamıyor” dedi.

Hükümeti kuran kişilerin yüzleri değişse de zihniyetlerinin aynı olduğunu söyleyen Neda, “Bu nedenle farklı bir sonuç göreceğimizi zannetmiyorum. İlk iş olarak Uluslararası Para Hazinesi’nin şartlarını yerine getirmeye çalışacaklardır” şeklinde konuştu.

LÜBNAN’IN TEMEL SORUNLARI

Yeni hükümetin Lübnan’ın sorunlarını çözemeyeceğini iddia eden Neda, “Lübnan’da bazı temel sorunlar bulunuyor. Bunlar sistem kaynaklı sorunlardır. Taif Anlaşması ile oluşturulan ve kalıcı hale gelen bu sistem sorunların kaynağıdır. Bu nedenle hükümet değişse de sistem aynı olduğu için sorunlar devam edecektir. Her şeyden önce yeni bir toplumsal sözleşmeye ihtiyaç var” değerlendirmesinde bulundu.

Hükümetin önündeki ciddi engellerin başında ekonomik ve toplumsal krizlerin geldiğini vurgulayan Neda, “Hükümetin önündeki en zorlu engel dolar kurundaki dalgalanmadır. Kurda istikrar sağlanamazsa ekonomide düzelme olmayacaktır. Temel gıda ve ihtiyaç maddelerinin temini için program oluşturulmalıdır. Mazot, ilaç ve ekmek çok acil çözülmesi gereken sorunlar olarak duruyor. Bunun yanında kaçakçıların ve fırsatçıların önünün alınması gerekiyor” dedi.

Necib Miqatî’nin hükümeti kurması için çıkarılan kanunun ardından eski hükümet Başkanı Seed El Herirî sanal medya hesabından, “12 aylık boşluğun ardından ülkemizde hükümet kuruluyor. Başbakan Necib Miqatî’ye çalışmalarında başarılar diliyorum. Umarım bir an önce krizlerin önünü alır ve yeniden inşa sürecine başlar” dedi.

Lübnanlı siyasetçi ve eski başbakanlardan Temam Selam da twitterdan, “Necib Miqatî’yi yeni hükümeti kurmasından dolayı kutluyorum. Ulusal özgürlük görevinde ona ve ekibine başarılar diliyorum” dedi.

Özgür Ulusal Hareket Başkanı Cubran Basîl de hükümetin kurulmasının gecikmesinin Lübnanlılara zarar verdiğini belirterek, “Anayasaya saygı duymamız gerektiğini öğrendiğimizi umut ediyorum. Yeni hükümetin de krizleri çözmekte geç kalmamasını umut ediyorum. Çok geç kaldık” ifadelerini kullandı.

Papaz Bişare Bitrus Rai de yeni hükümetin kurulmuş olması vesilesiyle Cumhurbaşkanı Mişel Avn, Başbakan Necib Miqatî ve bakanları kutlayarak, hükümetin Rönesans çalışmalarına imza atmasını umut etti.

Parlamenter Ali Hesen Xelîl de sanal medya hesabından, “Bugün elimizde Lübnan’ın özgürleşmesi fırsatı bulunuyor. Hükümetin ilk işi kalkınma ve toplumsal sorunları çözme programlarını oluşturmak olmalıdır” şeklinde konuştu.

El Ketaib Partisi Başkanı Samî Cemil, hükümetin İran’ın onayıyla kurulduğuna dikkat çekerek, yeni hükümetin alacağı kararlarda Hizbullah’ın etkili olacağını savundu. Cemil sanal medya hesabından şu açıklamayı yaptı: “Bu yeni bir siyasi gelişme değil. Ülkeyi bu noktaya getiren paylaşma sisteminin bir devamı niteliğindedir.”

Eski Parlamenter Faris Seîd twitter hesabından, “Yeni hükümet İran’ın açık bir şekilde Lübnan’da kalıcı hale gelmesini sağladı. Acaba Başbakan Miqatî Lübnan’ın çıkarlarını koruyabilecek mi? Aslında Avn’ın Hizbullah’ın gözetiminde Miqatî’ye hükümeti kurma görevini vermesi bence İran’ın Lübnan’daki etkisini arttıracak. Bunu reddediyoruz” ifadelerini kullandı.

ARAP CAMİASINDA OLUMLU KARŞILANDI

Uluslararası camia ve Arap camiası hükümetin kurulmasını olumlu karşıladı. Avrupa Birliği (AB) Dışişlerinden Sorumlu Josep Borrell, hükümetin kurulmasından hemen sonra duyduğu memnuniyeti açıkladı. Borrell sanal medyada, “Lübnan’da hükümetin kurulmuş olması ekonomik ve mali sorunların çözüm anahtarı olmuştur. Aynı zamanda 2022 yılında yapılacak seçimlerin de teminatıdır. BM de hükümetin kurulmasının ardından ülkedeki sorunların çözülmesini umut ediyor” dedi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da hükümetin kurulmasını kutlayarak, Miqatî’ye başarılar diledi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, ABD’nin Lübnan’da hükümetin kurulmasını olumlu bir gelişme olarak değerlendirdiğini söyledi. Ned Price açıklamasında, “Parlamentonun yeni hükümeti hızlıca onaylamasını umut ediyoruz. Hükümetin çalışmalarına bir an önce başlaması için parlamentonun onayına ihtiyaç var. ABD olarak hükümete destek vermeye hazırız” ifadelerini kullandı.

Mısır Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklama ile hükümetin kurulmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Yeni hükümetin Lübnan’da büyük değişimler yapması umut edilen açıklamada, Mısır’ın yeni hükümete destek vermeye hazır olduğu vurgulandı.

Arap Konseyi Genel Sekreteri Ehmed Ebû El Xêz, hükümetin kurulması kararını olumlu değerlendirerek, “Lübnanlılar bütün umudunu yeni hükümete bağlamış durumda. Anayasa çerçevesinde adım atacak hükümet birçok değişime imza atabilir. Ülkedeki ekonomik ve insani krizlerin sona ermesi için hükümetin yapacağı çalışmalara Arap Konseyi destek vermeye hazır olacaktır” dedi.

Birleşmiş Milletler (BM) Lübnan Özel Koordinatörü Yardımcısı Necat Ruşdî, “Yeni hükümete başarılar diliyoruz. Ülkeyi içinde bulunduğu kriz ortamından hızlı bir şekilde çıkarmasını umut ediyoruz. Hükümetin ilk amacı bu olmalıdır. Halkın sorunları çözülmeli ve temel ihtiyaçları hızlı bir şekilde temin edilmelidir. Beyrut Limanı’nda yaşanan patlamanın tarafsız ve güvenilir bir heyet tarafından incelenmesi ve gerçeklerin ortaya çıkarılması hükümetin temel amaçlarından biri olmalıdır. Aksi takdirde hükümetin adalet ve eşitlikten bahsetmesi mümkün olamayacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

(rr)

 ANHA