Reisi’nin iptal edilen Ankara ziyaretinin perde arkasında yeni bir kriz mi var?
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi'nin Ankara ziyaretini iptal ettiğini duyurdu. Ziyaretin iptaliyle İran ile Türkiye arasında diplomatik gerilim ve siyasi çatışmanın olduğu yönüne yorumlar yapıldı. Ziyaretin iptal edilmesinin arkasındaki sır perdesinden neler yer alıyor?
Türkiye, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi'nin 28 Kasım’da Ankara'ya yapacağı ziyareti ertelediğini duyurdu. İran basını, ziyaretin ertelendiğini ve ziyaretin başka zaman yapılacağını duyurdu. İbrahim Raisi'nin Türkiye ziyaretinin ertelendiğini duyuran İran haber ajansı TESNİM, neden ertelendiğine dair başka bilgi paylaşmadı.
TÜRKİYE BASINI
Türk Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Kasım ayında Raisi'nin Ankara'yı ziyaret edeceğini ve İsrail ile Hamas arasındaki savaşa ilişkin görüşeceklerini duyurmuştu. Erdoğan, 11 Kasım'da Riyad'daki bölgesel zirveden dönerken gazetecilere şunları söyledi: "İran Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi bu ayın 28'inde Ankara’yı ziyaret edecek."
Türk basının büyük ilgi gösterdiği ziyaret, 27 Kasım'a kadar tüm Türk televizyon kanallarının gündemindeydi. Dolayısıyla Gazze'deki durumla ilişkin ziyaretin iptaliyle iki devlet arasında çelişkilerin arttığını gösteriyor.
Ziyarete ilişkin değerlendirmelerde bulunan Mısırlı araştırmacı ve siyasi yorumcu Mihemed Yusrî, "Bana göre, ziyaret iptal edilene kadar Türkiye ile İran arasında önemli bir sorun yoktu. Ziyaretini iptal etmeden birkaç saat önce İran Cumhurbaşkanı Erdoğan ile telefonda konuştu ve görüşmenin ayrıntıları basında yer aldı. Görüşme Filistin konusu üzerindeydi. Ziyaretin iptal edilmesi bazı küçük sorunların olduğunu gösteriyor. İki taraf arasında büyük sorun yoktur. İki taraf da bölgedeki gelişler konusunda sorun yaşamak istemiyor” diye belirtti.
ÇELİŞKİLER
Mihemed Yusrî devamında şunları söyledi: “İki ülke arasında Gazze konusunda bir sorun olduğu için ziyaretin iptal edildiğine inanmıyorum. Elbette bir sorun var ama buna dair hiçbir kanıt yok. İran, İsrail ile Hamas arasındaki çatışmanın ortağıdır. Bu yeni bir şey değil ve ortadadır. Bunu herkes biliyor. Ankara'nın hesapları da farklı. Bir kez bu savaşın Til Aviv ile ilişkisini etkilediğini görüyor. Aynı zamanda Hamas ve Filistin davasıyla da özel ilgisi var. Her ikisi de savaşın sona ermesi gerektiği konusunda hemfikirdir."
Türkiye ile İran arasında anlaşma var ama anlaşma nedenleri farklıdır. Bu önemli ziyaret iptal edilene kadar iki taraf arasında herhangi bir sorun yoktu. Ziyaret için yakın zamanda başka bir tarih belirlenecek. Ermenistan ile Azerbaycan arasında Kafkasya'daki kriz gibi bazı durumlarda iki devlet arasındaki çıkar çatışmaları devam ediyor. Aynı şekilde Suriye'de de taraflar, bu durumdan kurtulmak için olması gereken geniş hedefler üzerinde uzlaşıyor. Rusya ve ABD'nin Suriye'deki varlığına dair ancak sahada görebileceğimiz başka çatışmalar da var, yine de bu çatışma büyük bir sorun yaratmadı ve sonunda iki ülke birbirleriyle ilişkilerini tamamen kesmedi."
RİYAD ZİRVESİ
Uluslararası ilişkiler alanında araştırmaları olan Hanî El Cemel, ziyaretin iptal edilmesi değil, Türkiye tarafından bilgilendirilmemesinin şaşırtıcı olduğunu söyledi. Hanî El Cemel devamında ajansımıza şu değerlendirmeleri yaptı: “Türkiye ve İran, Gazze ve Filistin'in geleceği konusunda farklı görüşlere sahiptir olduğuna eminim. Geçen ay İran, Türkiye, Mısır ve Suudi Arabistan Riyad zirvesine katıldı. Görüş ve hedeflerinin farklı olmasına rağmen yine de Filistin konusunda anlaştılar. Türkiye'nin başlangıçtaki tutumu sadece her iki tarafın da sivilleri öldürmesini kınamaktı. Türkiye daha sonra Til Aviv'i suçlamaya başladı. Bunlara rağmen Türkiye'nin Til Aviv ile hala güçlü ekonomik ilişkileri var.
İran ve Türkiye Kürt halkının imhası gibi konularda hemfikirdir. Ancak Filistin'deki çatışma konusunda görüşleri farklıdır. Çünkü olaylara ilişkin iki devletin gündemleri aynı değildir. İran'ın açıkça Hamas'ı destekliyor. Türkiye 7 Ekim öncesinde Hamas’tan bir heyeti Ankara’da ağırladı. Erdoğan'ın Hamas'ın operasyondan sonra Türkiye'den ilişkilerinin sonlandırdığını açıkladı.”
SAVAŞTAN SONRA
Savaş sonrasında Gazze'deki gücün İran ile Türkiye arasındaki anlaşmazlıklardan biri olabileceğini, her iki tarafın da farklı görüşlere sahip olduğunu belirten Hanî El Cemel, "Türkiye ile İran arasında, gelecekteki Gazze ve Ortadoğu'ya ilişkin açıklanmayan görüşler ve çatışmalar var. Hamas'ın bir sonraki aşamada oynadığı rol, Ebu Mazin'in bir sonraki seçimleri ve Dehlan'ın dönüşü gibi konular var” dedi.
(ma)
ANHA
Reisi’nin iptal edilen Ankara ziyaretinin perde arkasında yeni bir kriz mi var?
Türkiye, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi'nin 28 Kasım’da Ankara'ya yapacağı ziyareti ertelediğini duyurdu. İran basını, ziyaretin ertelendiğini ve ziyaretin başka zaman yapılacağını duyurdu. İbrahim Raisi'nin Türkiye ziyaretinin ertelendiğini duyuran İran haber ajansı TESNİM, neden ertelendiğine dair başka bilgi paylaşmadı.
TÜRKİYE BASINI
Türk Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Kasım ayında Raisi'nin Ankara'yı ziyaret edeceğini ve İsrail ile Hamas arasındaki savaşa ilişkin görüşeceklerini duyurmuştu. Erdoğan, 11 Kasım'da Riyad'daki bölgesel zirveden dönerken gazetecilere şunları söyledi: "İran Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi bu ayın 28'inde Ankara’yı ziyaret edecek."
Türk basının büyük ilgi gösterdiği ziyaret, 27 Kasım'a kadar tüm Türk televizyon kanallarının gündemindeydi. Dolayısıyla Gazze'deki durumla ilişkin ziyaretin iptaliyle iki devlet arasında çelişkilerin arttığını gösteriyor.
Ziyarete ilişkin değerlendirmelerde bulunan Mısırlı araştırmacı ve siyasi yorumcu Mihemed Yusrî, "Bana göre, ziyaret iptal edilene kadar Türkiye ile İran arasında önemli bir sorun yoktu. Ziyaretini iptal etmeden birkaç saat önce İran Cumhurbaşkanı Erdoğan ile telefonda konuştu ve görüşmenin ayrıntıları basında yer aldı. Görüşme Filistin konusu üzerindeydi. Ziyaretin iptal edilmesi bazı küçük sorunların olduğunu gösteriyor. İki taraf arasında büyük sorun yoktur. İki taraf da bölgedeki gelişler konusunda sorun yaşamak istemiyor” diye belirtti.
ÇELİŞKİLER
Mihemed Yusrî devamında şunları söyledi: “İki ülke arasında Gazze konusunda bir sorun olduğu için ziyaretin iptal edildiğine inanmıyorum. Elbette bir sorun var ama buna dair hiçbir kanıt yok. İran, İsrail ile Hamas arasındaki çatışmanın ortağıdır. Bu yeni bir şey değil ve ortadadır. Bunu herkes biliyor. Ankara'nın hesapları da farklı. Bir kez bu savaşın Til Aviv ile ilişkisini etkilediğini görüyor. Aynı zamanda Hamas ve Filistin davasıyla da özel ilgisi var. Her ikisi de savaşın sona ermesi gerektiği konusunda hemfikirdir."
Türkiye ile İran arasında anlaşma var ama anlaşma nedenleri farklıdır. Bu önemli ziyaret iptal edilene kadar iki taraf arasında herhangi bir sorun yoktu. Ziyaret için yakın zamanda başka bir tarih belirlenecek. Ermenistan ile Azerbaycan arasında Kafkasya'daki kriz gibi bazı durumlarda iki devlet arasındaki çıkar çatışmaları devam ediyor. Aynı şekilde Suriye'de de taraflar, bu durumdan kurtulmak için olması gereken geniş hedefler üzerinde uzlaşıyor. Rusya ve ABD'nin Suriye'deki varlığına dair ancak sahada görebileceğimiz başka çatışmalar da var, yine de bu çatışma büyük bir sorun yaratmadı ve sonunda iki ülke birbirleriyle ilişkilerini tamamen kesmedi."
RİYAD ZİRVESİ
Uluslararası ilişkiler alanında araştırmaları olan Hanî El Cemel, ziyaretin iptal edilmesi değil, Türkiye tarafından bilgilendirilmemesinin şaşırtıcı olduğunu söyledi. Hanî El Cemel devamında ajansımıza şu değerlendirmeleri yaptı: “Türkiye ve İran, Gazze ve Filistin'in geleceği konusunda farklı görüşlere sahiptir olduğuna eminim. Geçen ay İran, Türkiye, Mısır ve Suudi Arabistan Riyad zirvesine katıldı. Görüş ve hedeflerinin farklı olmasına rağmen yine de Filistin konusunda anlaştılar. Türkiye'nin başlangıçtaki tutumu sadece her iki tarafın da sivilleri öldürmesini kınamaktı. Türkiye daha sonra Til Aviv'i suçlamaya başladı. Bunlara rağmen Türkiye'nin Til Aviv ile hala güçlü ekonomik ilişkileri var.
İran ve Türkiye Kürt halkının imhası gibi konularda hemfikirdir. Ancak Filistin'deki çatışma konusunda görüşleri farklıdır. Çünkü olaylara ilişkin iki devletin gündemleri aynı değildir. İran'ın açıkça Hamas'ı destekliyor. Türkiye 7 Ekim öncesinde Hamas’tan bir heyeti Ankara’da ağırladı. Erdoğan'ın Hamas'ın operasyondan sonra Türkiye'den ilişkilerinin sonlandırdığını açıkladı.”
SAVAŞTAN SONRA
Savaş sonrasında Gazze'deki gücün İran ile Türkiye arasındaki anlaşmazlıklardan biri olabileceğini, her iki tarafın da farklı görüşlere sahip olduğunu belirten Hanî El Cemel, "Türkiye ile İran arasında, gelecekteki Gazze ve Ortadoğu'ya ilişkin açıklanmayan görüşler ve çatışmalar var. Hamas'ın bir sonraki aşamada oynadığı rol, Ebu Mazin'in bir sonraki seçimleri ve Dehlan'ın dönüşü gibi konular var” dedi.
(ma)
ANHA
