ABD ve Suudi Arabistan’ın Sudan’daki savaşı durdurma girişimlerine rağmen savaş devam ediyor ve her iki taraf da Suudi Arabistan’da varılan ateşkese uymuyor.
Sudan’ın başkenti Hartum ve ülkenin batısındaki Darfor bölgesindeki savaş 5 haftadır devam ediyor.
Birleşmiş Milletler (BM), 25 milyon insanın ve Sudan nüfusunun yarısından fazlasının yardıma muhtaç olduğunu duyurdu.
VEKALET SAVAŞI
Uzmanlara göre, Sudan krizi Afrika ve özellikle Sudan üzerindeki uluslararası savaşın bir parçasıdır. Özellikle savaşın her iki tarafı da farklı bölgesel ve uluslararası güçlere bağlı olduğu için bu da bir vekalet savaşına benziyor.
Afrika İşleri Araştırmacısı ve Irak-Afrika Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkan Yardımcısı Ferîde El Bendarî, Sudan’daki savaşı ANHA’ya değerlendirdi. Ferîda, Sudan’daki olayların uluslararası savaşın, özellikle de ABD-Rusya’nın Afrika zenginlikleri üzerindeki savaşının bir parçası olduğunu kaydetti.
Moskova ve Washington’un başta Sudan olmak üzere Afrika üzerindeki egemenlik yarışının yeni olmadığını kaydeden Ferîde, “80’lerde başlayan Sudan iç savaşı Güney Sudan’ın ayrılmasına kadar, her zaman iki taraf içinde bir rekabet fırsatı oldu. ABD'nin güneyin olumlu bir şekilde ayrılmasını memnuniyetle karşıladığı bir dönemde Rusya bunu reddetti ve etkileri konusunda uyardı. Ancak daha sonra Rusya, Sudan'ın ayrılma kararını hemen kabul etti” dedi.
Ferîde sözlerini şöyle sürdürdü: “Rusya, El Beşir rejiminin ABD baskısına karşı sığınağı ve ilk askeri müttefikiydi. Sudan’da Rus deniz üssünün inşası konusunda yarı bir mutabakat vardı. Ancak Washington, Sudan’da ABD üssünün kurulması ve askeri bir anlaşmanın imzalanması için müdahalede bulundu. Ancak Sudan devrimindeki olaylar nedeniyle bu gerçekleşmedi.
El Beşîr rejiminin yıkılmasından sonra ABD’nin Sudan ordusunu desteklediğini, mali yaptırımları kaldırdığını ve Sudan’ı “terör sponsoru olan ülkeler” listesinden çıkardığına dikkat çeken Ferîde, “Öte yandan Rusya’nın Hızlı Destek Güçleri ve lideri Himêdtî ile ilişkileri vardı ve Moskova’ya ziyaretlerde bulunuyordu” diye belirtti.
SUDAN’IN ZENGİNLİKLERİ
Sudan’ın Kızıldeniz’de stratejik bir konuma, Port-Sudan Limanı ve doğal zenginlikler sahip olduğuna dikkat çeken Ferîde, “Sudan’ın toprakları tarım için elverişlidir. FAW örgütünün değerlendirmelerine göre Sudan’da bir mevsimlik buğday, sebze, meyve ve kuruyemiş hasadı 800 milyon insanı bir yıl doyurmaya yetiyor. Ancak Sudan’daki savaş ve kriz nedeniyle tarım arazilerinin sadece yüzde 2’si ekilebiliyor. Sudan’daki bu savaş ve kriz, Sudan'a yönelik uluslararası savaşın ve Sudan'ın kaynaklarını kullanmasını engellemeye yönelik uluslararası bir planın parçasıdır. Sudan, altın üretimi açısından ilk sıralarda yer alıyor, yılda 95-100 ton arasında altın üretiyor. Ancak bunun sadece 30 tonu kamu hazinesine gidiyor, kalanı da yurt dışına kaçırılıyor” bilgisini paylaştı.
AFRİKA VE WAGNER
Ferîde, Rusya’nın Wanger çeteleri üzerinden Afrika ülkelerindeki egemenliğini güçlendirmeye çalıştığına dikkat çekerek, “Kremlin, bu çeteler sayesinde Afrika kıtasındaki güvenlik rolünü bir kez daha geri getirdi. Ancak bu, Rusya’nın şu anda Washington ile doğrudan rekabet için gerekli siyasi, askeri, ekonomik, diplomatik veya yumuşak güç araçlarına sahip olduğu anlamına gelmiyor” diye kaydetti.
RUSYA’NIN AFRİKA’DAKİ STRATEJİSİ
Rusya’nın varlığını bir tehdit olarak görülmediği için Afrika tarafından kabul edildiğini belirten Ferîde şöyle devam etti: “Rusya'nın Afrika'daki çabaları büyük güçler arasındaki rekabet bağlamındadır. Moskova, Batı'nın Afrika'daki egemenliğini, gücünü ve varlığını baltalamaya ve Arap Yarımadası'nın güneyi ile Kızıldeniz kıyılarında siyasi üstünlük kazanmaya çalışıyor. Bunun da ötesinde Rusya, Afrika kıtasındaki varlığının çevresini korumaya, deniz kuvvetlerinin destek merkezlerine erişimi sağlamaya ve Çin'in üstünlüğüne direnmeye çalışıyor.”
Ferîde, Moskova ile Washington arasındaki savaşın bedelini Afrika’nın ödeyip ödemeyeceğine ilişkin ise şunları dile getirdi: “Afrika bedelini zenginliğiyle, toprağıyla ve insanıyla ödeyecek. Fillerin savaşı başladığında kimse otlara ve küçük ağaçlara sormaz. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da bu konuda bir açıklama yaparak, Afrika gezileri sırasında ziyaret ettikleri tüm ülkelerle Rusya'ya yönelik yaptırımları görüştüklerini ve bu yaptırımlara uymaya çağırdıklarını söyledi.”
(df)
ANHA
