Türk devletinin Suriye’ye karşı yürüttüğü savaşın üzerinden uzun bir süre geçtikten sonra, Rusya iki tarafı (Türk devleti ile Suriye’yi) yakınlaştırmaya çalışıyor. Türk devletinin Savunma Bakanı Hulusi Akar ile Şam hükümeti Savunma Bakanı Elî Mehmûd Ebas arasında Moskova’da yapılan görüşme bu kapsamda gerçekleşti.
Gelen bilgiler göre, Rusya’nın bu yönlü çabaları sonuç vermiyor. Özellikle işgalci Türk devletinin Suriye’nin her yerine çeteleri göndererek, Suriye’de dinlere, halklara ve mezhepler karşı mezhepçiliği ve milliyetçiliği yaydı. Ülkenin demografisini değiştirip, kuzey Suriye’nin büyük bir bölümünü işgal etti. Hala sivilleri ve askerleri öldürüyorlar.
Türk devleti ve Suriye arasındaki herhangi bir yakınlaşma, aralarındaki sorunun nedenlerini çözmeye ihtiyaç duyar. Belki de Türk devleti kuruluş doğası, işgalci ve kanlı yöntemlerini değiştirmesini engelliyor. Bu nedenle Ankara’nın Şam hükümetinin meşru talebi olan çekilme şartını yerine getirmesi ve işgal altındaki topraklardaki çetelere desteğini kesmesi çok zordur. Belki de bu nedenden dolayı AKP iktidarı bağlı medyada yakınlaşma söylemi tamamen durdu.
Yakınlaşmaya ilişkin ANHA’ya değerlendirmelerde bulunan Türkiye Uzmanı Mihemed Nûredîn, “2022 yılının sonunda, Erdoğan ile Esad arasında bir görüşme yapmak üzere Türkiye'nin Şam ile yakınlaşma planı masaya yatırıldı. Türkiye, Suriye ve Rusya’nın savunma bakanları arasında Moskova’da yapılan toplantıyla bu görüşmeye zemin hazırlandı.
Nûredîn, “Üç ülkenin savunma bakanları arasındaki görüşmenin olumlu geçtiğini duyurmasına rağmen, planın üç ülkenin istediği gibi gitmediği anlaşıldı. Dışişleri bakanları toplantısı önümüzdeki Şubat ayının ortasına ertelendi. Ama o tarihte mi olur, tekrar ertelenir mi, iptal mi olur belli değil” diye belirtti.
İŞGALCİ TÜRK DEVLETİ GÖRÜŞMELERE CİDDİ YAKLAŞMIYOR
Dışişleri bakanları Çavuşoğlu ve Miqdad’ın görüşmesinin ertelenmesine dikkat çeken Nûredîn, gecikmeye dair çok sayıda görüş olduğunu belirterek şu değerlendirmede bulundu: “Türk devleti ile Şam hükümeti arasında yapılan anlaşmada Türk tarafı inisiyatifi elinde bulunduran taraftır. Rusya Suriye’deki çatışmadaki yükünü hafifletmek için bunu sağladı. Ama son savunma bakanları toplantısında bu sürecin tamamlanmasına izin vermeyen tarafın Türk tarafı olduğunu söyleyebiliriz. Suriye bu süreci sürdürmek için ciddi adımlar bekliyordu. Ayrıca Suriye Devlet Başkanı’nın yaptığı açıklamadaki gibi, işgalci Türk devleti ordusunu Suriye topraklarından çekmeli ve İdlib’te Türk devletinin kontrolündeki bölgelerde bulunan terörist gruplara saldırmasına izin vermeliydi.”
Türk devletinin Şam’a yakınlaşma konusunda ciddi olmadığından dolayı Suriye’nin şartlarını reddettiğine dikkat çeken Nûredîn, “Erdoğan bunu önümüzdeki Mayıs ayında başlayacak seçim kampanyasında kullanmak istedi. Suriye de, Türk devletinin net bir takvim ve süre taahhüdüne dair kısmi güvenceler almadığı için dışişleri bakanları toplantısı yoluyla siyasi sürecin tamamlanmasını onaylamadı. Zaten Şam hükümeti bu konuda aceleci davranmadı” diye kaydetti.
Nûredîn değerlendirmelerine şöyle devam etti: “Türk tarafı, Şam hükümetinin dışişleri bakanları toplantısını hızlı bir şekilde yapmasını bekliyordu ancak beklediği gibi olmadı. Siyasi çizgiyi sürdürmeyi istemeyen Şam’ın katı tutumuna karşı şaşırdılar.”
ERDOĞAN SEÇİMLERİ KAZANIRSA SURİYE’YE DÜŞMANLIKTA BAŞA DÖNECEK
Suriye’nin yakınlaşmak için öne sürdüğü şartların çok net olduğunu ifade eden Nûredîn, “Suriye'nin tutumunun birçok nedeni var, bunların başında devletin halkın nezdindeki konumu geliyor. Suriye, topraklarını işgal eden ve kuzey Suriye bölgelerinde Türkleştirme politikasını uygulamaya çalışan Türk devleti gibi saldırgan bir devlete karşı ulusal haklarını kaybetmek istemiyor. Türk devleti ile ciddi bir anlaşma olmadan yapılan görüşmeler Şam’ın Erdoğan’a sunduğu karşılıksız bir fırsat olur. Erdoğan seçimleri kazanırsa, Şam düşmanlığının ilk aşamasına geri dönecek, Suriye devletine ve Kuzey ve Doğu Suriye’de Halk Savunma Birlikleri’ne (YPG) yönelik projesini sürdürecektir” ifadelerini kullandı.
Bu sürece dahil olmayan İran devletinin bu süreci tamamen reddettiğini belirten Nûredîn, “İran, Suriye’nin Türk devletinin Suriye’den çekilme şartını destekliyor. Türk devletinin kontrolündeki bölgelerde ve İdlib’deki terörist çetelere darbe vurmak istiyor” dedi.
Türk devletinin Şam ile anlaşma konusunda ciddi olmadığını tekrar vurgulayan Nûredîn, “Sadece bu kartı seçimlerde kullanmak istiyor. Suriye'nin ulusal çıkarlarıyla ilgili değil. Bu nedenle Ankara, Suriye ile ciddi bir anlaşma yapmadı” diye konuştu.
(df)
ANHA
