Gazze savaşının Libya'ya etkileri 

Gazze'deki savaş birçok bölge ülkesinin durumunu etkiledi ve buna Libya da dahildir. Savaşın başlamasıyla Libya'daki çatışmalar gündemden düştü. Uluslararası toplumun yıl sonunda yapılmasını istediği seçimlere ilişkin söylemleri de ortadan kalktı.

Gazze savaşının Libya'ya etkileri 
15 Nov 2023   12:05
QAHÎRE
MUHSIN EL MISRÎ

Libya'daki çatışmalara dikkat çekmek amacıyla, Libya Yüksek Meclisi'nin yeni başkanı Mihemed Tekalê ile Parlamento Başkanı Eqile Salih arasındaki ilk toplantı 8 Kasım'da Mısır'ın başkenti Kahire'de gerçekleştirildi. Her iki tarafın da amacı, Libya'da hükümet kurma çalışmalarını teşvik etmek ve hükümet başkanı ile üyelerinin seçim sürecini sürdürmektir. Ayrıca ülkede siyasi çalışmaları yürütmek, başkanlık ve milletvekili seçimlerinin yapılmasını sağlamak.

Yapılan toplantılara ilişkin tutulan birçok raporda, sorunlara çözüm bulunamadığı yer aldı.

Seçilmesinden bu yana parlamento ile devlet arasındaki ilişkiler Mihemed Tekalê'nin parlamentonun seçim yasalarında yaptığı değişiklikleri reddetmesi nedeniyle durdu. Aynı zamanda parlamentonun meşru görmediği Debibe hükümetine destek veriyor.

Gözlemciler, Libya'da siyasi partiler arasındaki çatışmaların devam etmesi durumunda ülkede 12 yıldır devam eden krizi uzatacağını ve derinleştireceğini belirtiyor.

KRİZİN UZAMISI İHTİMALİ

Konuyla ilgili ajansımıza konuşan Libya üzerine araştırmalar yapan Merwa Mihemad, "Kahire'deki toplantı, birlik hükümeti seçimlerinin sürecini sürdürmek ve anayasal başkanlık seçimlerini yapmak için doğal (normal) bir adımdı. Meclis ile devlet arasındaki anlaşmazlığın temeli geçen Ekim ayından kalma bir sorundur. Parlamento, seçim yasalarını duyurduğunda (her iki meclisten) “6+6” komitesi tarafından kabul edildi. Ancak o dönemde Tekalê, Meclis'in bu kanunlarının Anayasa'nın 13. maddesine uygun olmadığını ve yanlış olduğunu belirtti.

Devlet Meclisi'nin bazı üyeleri, parlamentonun sunduğu versiyonda, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde asker ve çifte vatandaşlık adaylığı şartlarında değişiklik olduğunu duyurdu. Haziran ayında imzalanan Anayasa değişikliği metnine karşı çıktılar” dedi.

İlk toplantının iyi bir adım olduğunu ve beklenmedik bir zamanda gerçekleştiğini dile getiren Merwa Mihemad, dünyanın Gazze'deki savaşla meşgul olduğunu ve birçok kişinin çatışmanın herhangi bir çözüme ulaşacağından şüphe duyduğunu söyledi.

Merwa Mihemad şunları ekledi: "Gazze'deki duruma bir odaklanma olduğu için uluslararası toplumun yönünü Libya ve seçimlerin yapılması sürecinden uzaklaştırıyor. Parlamento ve devlet meclisleri anlaşmazsa mevcut kiriz süreci daha da uzar. Acaba bu sorunlar ne zamana kadar sürer? Bu çatışmalar sürecek mi? Birleşmiş Milletler (BM) müdahale edip yeni bir müzakere sürecini başlatabilecek mi?"

Merwa Mihemad, konuşmasının sonunda şunları söyledi: "Çatışmaların sürmesinden ve seçimlerin daha da ertelenmesinden korkuluyor. Çünkü bu yıl seçimlerin yapılması yasal değildir."

ABD’NİN BASKILARI 

Siyasi analist Ehmed Erabi, "Kahire'de parlamento başkanları ile devlet arasında yapılan ilk toplantıydı. Hükümetin görevi, seçim sürecini yürütmek, gıda ve ilaç sağlamak gibi temel ihtiyaçları karşılamaktı. Tekalê, ABD’nin baskısı sonucu parlamento başkanıyla görüştü. ABD'nin Libya elçisi Richard Norland, Tekalê'nin son görüşmesinde bir an önce parlamentoyla anlaşmasını istedi ve eğer bundan vazgeçerse parlamento, uluslararası yasalara göre kurulacak” dedi.

Ehmed Erabi konuşmasının sonunda şunları belirtt: “Gazze'deki savaş, Libya'daki siyasi durum üzerinde büyük etkisi var. Herkesin gözü Gazze'deki savaşta olduğu için seçim sürecinin Libya Parlamentosu’nda onaylanması ve resmi gazetede yayımlanması sürecini geciktirecektir.”

(ma)

ANHA