Ekonomist Ahmet Pelda: Erdoğan’ın Irak’ta işi zor
Ekonomist Ahmet Pelda, Erdoğan-Sudani görüşmesinde ekonomik anlaşmaların imzalanacağını ancak bunun siyasete ve askeri alana yansımasının zor olacağını belirterek, “Erdoğan’ın beklediği politik tavizlerin gerçekleşmesi pek beklenmiyor” dedi.
12 yıl aradan sonra Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan’ın 22 Nisan’da Irak’a yapacağı ziyareti Ekonomist-yazar Ahmet Pelda, ANHA’ya değerlendirdi.
‘ERDOĞAN’IN İSTEMEDİĞİ ZORUNLUKLAR’
Türkiye’nin krizden çıkması için politikasında değişikliğe giderek, ekonomide de yapısal bir dönüşüm sağlaması gerektiğini ifade eden Pelda; “Bu durum Erdoğan’ın hiç istemediği siyasal düzenlemeleri de zorunlu kılıyor. AHİM dosyalarının gereklerinin yerine getirilmesi, siyasi tutsakların serbest bırakılması, ekonomik hesapların şeffaf hale getirilmesi, çetelere ve askeri harcamalara giden paraların kısılması, kara para ve uyuşturucu ticaretinin engellenmesi gibi düzenlemeler şart oluyor. Böylesi bir durumda Erdoğan’ın Rojava ve Başur’a saldırmaktan da vazgeçmesi gerekecek. Ancak bunu kabullenemiyor ve sürekli farklı arayışların peşinde. Kalkınma Yolu Projesi de bu amaca hizmet ediyor” şeklinde konuştu.
‘AMAÇ KALKINMA PROJESİ DEĞİL’
Erdoğan’ın Irak ziyaretinde ele alacağı temel konulardan bir tanesi olan Kalkınma Yolu Projesi’ne dikkat çeken Pelda, projenin gerçekleşme ihtimalinin olmadığını belirtti. Pelda, 17-20 milyar dolara mal olması öngörülen projenin giderlerinin krizde olan Türkiye tarafından karşılanamayacağına dikkat çekerek, şu değerlendirmede bulundu, “Teknik olarak da kısa sürede gerçekleşecek bir proje değil. Uluslararası alanda hiçbir kabul edilirliği olmadığı için kredi ve bazı devletlerin desteğini ya da ortaklığını alması da mümkün değil.”
“Projenin fizibilitesi, geçiş hatları bazı niyetleri deşifre ediyor. Erdoğan projenin kendisini değil ama geçiş bölgelerinin güvenliği bağlamında askeri konumlanmayı hedeflemektedir” diyen Pelda, Erdoğan’ın bu kapsamda Irak’ta Sünnilere oynayarak desteğini almaya çalıştığı, yine Şengal özerkliğinin çökertilmesi, Başur ile Rojava’nın bağlarının koparılması ve Irak iç siyasetinde etkili olmanın hedeflendiğini söyledi.
‘IRAKLI YÖNETİCİLER DURUMU BİLİYOR ANCAK…’
Ekonomist Ahmet Pelda, Irak yönetiminin Kalkınma Yolu Projesi’ne olan yaklaşımını da şu şekilde değerlendirdi; “Elbette Iraklı yöneticiler bu durumu biliyor. Ancak içinde oldukları ekonomik ve politik istikrarsızlık onları Türkiye’ye mahkûm kılıyor. Örneğin Türkiye’nin Irak’a akan suyu bir miktar arttırması, Kerkük-Yumurtalık boru hattından petrol akışına yardım etmesi kısa vadede Sudani hükümeti için can alıcıydı. Ayrıca Sudani kendisini tam güçlü hissetmiyor, öyledir de. Bundan dolayı en azından ekonomik rahatlama yoluyla siyasi güç kazanmayı planlamaktaydı ve bu çerçevede Türkiye’nin taleplerine olumlu yaklaştı. Erdoğan’ın ziyaretine ve önerilerine de destek verir oldu. Yalnız bu ilk eldeki kurgu da değişti.”
‘GÖRÜŞMEDE ERDOĞAN’IN BEKLEDİĞİ POLİTİK TAVİZLER GERÇEKLEŞMEYECEK’
Erdoğan’ın Irak’ta işinin zor olduğunu aktaran Ahmet Pelda, “Sudani’nin Amerika ziyareti Sudani’ye adeta can damarı oldu. Oradan politik ve ekonomik destek sözü aldı. Amerika bu gücünü kullanarak Türkiye’ye de telkinlerde bulunuyor. Zaten iki ülke arasındaki heyet görüşmelerinde bu görülüyor. Türkiye’nin Irak ile ekonomik ilişkilerinin iyileşmesi, suyun arttırılması, ticaret hacminin büyütülmesi, petrol satışının başlatılması gibi ekonomik boyut iki taraf için de olumludur. Ancak bunun karşılığında Erdoğan’ın beklediği politik tavizlerin gerçekleşmesi pek beklenmiyor. Örneğin Erdoğan’ın istemesine rağmen Irak hükümetinin PKK’ye ‘Terörist’ demeyeceği dolaylı yollardan deklare edildi” değerlendirmesinde bulundu.
‘KDP REHİN ALINMIŞ DURUMDA’
Başûrê Kürdistan hükümetinin de Türkiye’nin istediği istikamette gitmeyeceğinin söyleyen Pelda, devamla şunları ekledi; “KDP politik ve ekonomik olarak daha çok zarar görüyor. Türkiye-KDP ilişkisi ekonomik, istihbarati, askeri ve idari olarak KDP’yi rehin almış durumdadır. KDP Türkiye’den dolayı Irak hükümeti, İran, bölge ülkeleri ve hatta ABD ile çelişkiler yaşamaktadır. Çünkü kendi çıkarlarını bile kollayacak olanaklara sahip değil.”
ANHA
Ekonomist Ahmet Pelda: Erdoğan’ın Irak’ta işi zor
12 yıl aradan sonra Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan’ın 22 Nisan’da Irak’a yapacağı ziyareti Ekonomist-yazar Ahmet Pelda, ANHA’ya değerlendirdi.
‘ERDOĞAN’IN İSTEMEDİĞİ ZORUNLUKLAR’
Türkiye’nin krizden çıkması için politikasında değişikliğe giderek, ekonomide de yapısal bir dönüşüm sağlaması gerektiğini ifade eden Pelda; “Bu durum Erdoğan’ın hiç istemediği siyasal düzenlemeleri de zorunlu kılıyor. AHİM dosyalarının gereklerinin yerine getirilmesi, siyasi tutsakların serbest bırakılması, ekonomik hesapların şeffaf hale getirilmesi, çetelere ve askeri harcamalara giden paraların kısılması, kara para ve uyuşturucu ticaretinin engellenmesi gibi düzenlemeler şart oluyor. Böylesi bir durumda Erdoğan’ın Rojava ve Başur’a saldırmaktan da vazgeçmesi gerekecek. Ancak bunu kabullenemiyor ve sürekli farklı arayışların peşinde. Kalkınma Yolu Projesi de bu amaca hizmet ediyor” şeklinde konuştu.
‘AMAÇ KALKINMA PROJESİ DEĞİL’
Erdoğan’ın Irak ziyaretinde ele alacağı temel konulardan bir tanesi olan Kalkınma Yolu Projesi’ne dikkat çeken Pelda, projenin gerçekleşme ihtimalinin olmadığını belirtti. Pelda, 17-20 milyar dolara mal olması öngörülen projenin giderlerinin krizde olan Türkiye tarafından karşılanamayacağına dikkat çekerek, şu değerlendirmede bulundu, “Teknik olarak da kısa sürede gerçekleşecek bir proje değil. Uluslararası alanda hiçbir kabul edilirliği olmadığı için kredi ve bazı devletlerin desteğini ya da ortaklığını alması da mümkün değil.”
“Projenin fizibilitesi, geçiş hatları bazı niyetleri deşifre ediyor. Erdoğan projenin kendisini değil ama geçiş bölgelerinin güvenliği bağlamında askeri konumlanmayı hedeflemektedir” diyen Pelda, Erdoğan’ın bu kapsamda Irak’ta Sünnilere oynayarak desteğini almaya çalıştığı, yine Şengal özerkliğinin çökertilmesi, Başur ile Rojava’nın bağlarının koparılması ve Irak iç siyasetinde etkili olmanın hedeflendiğini söyledi.
‘IRAKLI YÖNETİCİLER DURUMU BİLİYOR ANCAK…’
Ekonomist Ahmet Pelda, Irak yönetiminin Kalkınma Yolu Projesi’ne olan yaklaşımını da şu şekilde değerlendirdi; “Elbette Iraklı yöneticiler bu durumu biliyor. Ancak içinde oldukları ekonomik ve politik istikrarsızlık onları Türkiye’ye mahkûm kılıyor. Örneğin Türkiye’nin Irak’a akan suyu bir miktar arttırması, Kerkük-Yumurtalık boru hattından petrol akışına yardım etmesi kısa vadede Sudani hükümeti için can alıcıydı. Ayrıca Sudani kendisini tam güçlü hissetmiyor, öyledir de. Bundan dolayı en azından ekonomik rahatlama yoluyla siyasi güç kazanmayı planlamaktaydı ve bu çerçevede Türkiye’nin taleplerine olumlu yaklaştı. Erdoğan’ın ziyaretine ve önerilerine de destek verir oldu. Yalnız bu ilk eldeki kurgu da değişti.”
‘GÖRÜŞMEDE ERDOĞAN’IN BEKLEDİĞİ POLİTİK TAVİZLER GERÇEKLEŞMEYECEK’
Erdoğan’ın Irak’ta işinin zor olduğunu aktaran Ahmet Pelda, “Sudani’nin Amerika ziyareti Sudani’ye adeta can damarı oldu. Oradan politik ve ekonomik destek sözü aldı. Amerika bu gücünü kullanarak Türkiye’ye de telkinlerde bulunuyor. Zaten iki ülke arasındaki heyet görüşmelerinde bu görülüyor. Türkiye’nin Irak ile ekonomik ilişkilerinin iyileşmesi, suyun arttırılması, ticaret hacminin büyütülmesi, petrol satışının başlatılması gibi ekonomik boyut iki taraf için de olumludur. Ancak bunun karşılığında Erdoğan’ın beklediği politik tavizlerin gerçekleşmesi pek beklenmiyor. Örneğin Erdoğan’ın istemesine rağmen Irak hükümetinin PKK’ye ‘Terörist’ demeyeceği dolaylı yollardan deklare edildi” değerlendirmesinde bulundu.
‘KDP REHİN ALINMIŞ DURUMDA’
Başûrê Kürdistan hükümetinin de Türkiye’nin istediği istikamette gitmeyeceğinin söyleyen Pelda, devamla şunları ekledi; “KDP politik ve ekonomik olarak daha çok zarar görüyor. Türkiye-KDP ilişkisi ekonomik, istihbarati, askeri ve idari olarak KDP’yi rehin almış durumdadır. KDP Türkiye’den dolayı Irak hükümeti, İran, bölge ülkeleri ve hatta ABD ile çelişkiler yaşamaktadır. Çünkü kendi çıkarlarını bile kollayacak olanaklara sahip değil.”
ANHA
