DAIŞ’in son kalesinden yeniden doğuşa Baxoz
Bir zamanlar DAIŞ’in son kalesi olan Baxoz, altı yıl önce özgürlüğüne kavuştu. Savaşın bıraktığı büyük yıkıma rağmen, halk ve yerel yönetim, beldeyi yeniden inşa etmek için büyük çaba sarf ediyor. Altyapı projeleri, güvenlik önlemleri ve tarımsal kalkınma çalışmalarıyla Baxoz inşası sürüyor.
Dêrezor Kantonu’na bağlı Baxoz Beldesi, DAIŞ işgali sırasında en ağır yıkımlardan birini yaşadı. 23 Mart 2019’da Demokratik Suriye Güçleri’nin (QSD), Uluslararası Koalisyon’un desteğiyle gerçekleştirdiği operasyonla özgürlüğüne kavuştu. Baxoz, Kuzey ve Doğu Suriye’de DAIŞ’in son kalesi olarak biliniyor ve bu nedenle QSD’nin yürüttüğü en büyük askeri operasyonlardan birine sahne oldu.
Ancak savaşın yıkıcı etkilerine rağmen, belde halkı ve Özerk Yönetim, Baxoz’u yeniden ayağa kaldırmak için yıllardır büyük çaba sarf ediyor.
ALT YAPIDAN GÜVENLİĞE: YENİDEN İNŞA ÇALIŞMALARI
Baxoz’un özgürlüğüne kavuşmasının üzerinden altı yıl geçti. Bu süreçte, altyapıdan güvenliğe kadar birçok alanda ilerleme kaydedildi. Şiddetli çatışmalar nedeniyle büyük oranda tahrip olan belde, bölge halkının ve Özerk Yönetim’in desteğiyle adım adım yeniden inşa ediliyor.
Baxoz Halk Belediyesi Eşbaşkanı Mihemed Tuima, sürecin zorluklarına değinerek şunları söyledi:
“Özgürleşmenin ardından altyapıyı yeniden ayağa kaldırmak için su istasyonları kurduk, yolları onardık. Ancak beldenin yeniden yapılanması için daha fazla desteğe ihtiyacımız var.”
Özellikle göçmenlerin dönüşüyle birlikte belde nüfusunun hızla arttığını belirten Tuima, fırınların açılması ve yolların iyileştirilmesi gibi acil hizmetlerin öncelikli olduğunu vurguladı.
Baxoz’un altyapısı savaş sırasında büyük zarar gördü. Bugün itibarıyla, altyapının %90’ı tahrip olmuş durumda. Onarım çalışmaları kapsamında iyileşme oranı %40-50 seviyelerine ulaşmış olsa da, bölgenin tamamen ayağa kalkabilmesi için hem Özerk Yönetim’in hem de insani yardım kuruluşlarının desteğine ihtiyaç duyuluyor.
ALTI YAPI VE HİZMET KURUMLARI
Bugün Baxoz’da 30 bin kişiye hizmet veren iki su istasyonu bulunuyor. Bu istasyonlar, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nin desteğiyle son beş yıl içinde inşa edildi. Ancak beldenin tüm ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için mevcut altyapının daha da güçlendirilmesi gerekiyor.
BAXOZ’DA TARIM
Baxoz, tarih boyunca tarımsal üretimiyle öne çıkan bir yerleşim yeri oldu. Beldede özellikle hurma ağaçları ve mevsimlik tarım ürünleri yetiştiriliyor. Halkın %80’i tarımla geçimini sağlıyor.
Şu anda Baxoz’da toplam 3.000 hektarlık tarım arazisi ekime uygun hale getirildi ve bu alanlar su pompalarıyla sulanıyor. 2025’in başlarında onarılan sulama istasyonu, tarımın sürdürülebilirliği açısından büyük bir adım oldu.
Ancak savaşın izleri hâlâ silinmiş değil. Şimdiye kadar 45 bin metreküp enkaz temizlendi. Bunun yanı sıra, savaş sırasında evlerin içinde ve tarım arazilerinde rastgele kazılmış toplu mezarlar bulundu. Baxoz Halk Meclisi, uzman ekiplerin yardımıyla 470’ten fazla cenazeyi bu alanlardan çıkardı. Ancak, mevcut toplu mezarlar tarım faaliyetlerini olumsuz etkilemeye devam ediyor.
HALK MECLİSİ ÇALIŞMALARI
Baxoz Halk Meclisi, beldenin yeniden inşası ve hizmetlerin düzenlenmesi konusunda aktif rol oynuyor. Meclis Eşbaşkanı Lînda El Hibo, yerel meclisin Dêrezor Kantonu Demokratik Özerk Yönetimi ile koordinasyon içinde çalıştığını belirterek şu açıklamalarda bulundu:
“Kurtuluştan sonra, halkımızın ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli adımları attık. 19 komiteden oluşan meclisimiz, belde ve köylerin yönetiminden sorumlu.”
Halk Meclisi, Lübnan ve Hol Kampı’ndan dönen yurttaşlara gıda, ekmek, gaz ve ısınma için mazot desteği sağlıyor. Aynı zamanda, şiddet yanlısı düşüncelerin önüne geçmek için toplumsal bilinçlendirme çalışmaları yürütüyor.
Baxoz’daki eğitim altyapısı savaş sırasında büyük ölçüde zarar gördü. Beldede toplamda 14 okul bulunuyor. Bunlardan yedisi, Halk Belediyesi ve yerel kuruluşların desteğiyle onarıldı.
Öğrenci sayısındaki artış nedeniyle beş bina veya ev geçici okul olarak düzenlendi. Bugün Baxoz’daki öğrenci sayısı 3.700’e ulaşmış durumda.
GÜVENLİK VE HUZUR ÇABASI
Baxoz’un özgürlüğüne kavuşmasının ardından güvenlik güçleri, bölgede istikrarı sağlamak için yoğun çaba harcadı. Dêrezor’un doğu kırsalındaki İç Güvenlik Güçleri komutanlarından Mirac El Elwan, halkın desteğiyle güvenliği sağlamayı başardıklarını belirterek şunları söyledi:
“DAIŞ’in son sığınağı olan Baxoz halkını korumak bizim önceliğimiz. Bugün, beldenin güvenli ve istikrarlı olduğunu teyit edebiliriz.”
El Elwan ayrıca, özgürlüğü sağlayan şehitleri anarak şu ifadeleri kullandı:
“Bu toprakları savunmak için canlarını feda eden şehitlerimizin izinden gitmeye devam edeceğiz. Bölge halkını tüm imkanlarımızla koruyacağız”
HALKLARIN BİRLİĞİ
Baxoz'daki aşiret yapısı, beldenin sosyal dokusunun önemli bir parçasını oluşturuyor. El Merasma Dîb aşiretinin kanaat önderlerinden Xelîf Daûd, beldede bulunan yedi aşiretin birlik ve dayanışma içinde hareket ettiğini vurgulayarak şunları söyledi:
“Bu birlik, aileler arasında güçlü bir bağ oluşturdu. Aşiret liderleri, Demokratik Özerk Yönetim ile birlikte, halkın sorunlarını çözmek için çalışıyor.”
Göçmenlerin dönüşü ve yeniden inşa sürecinde yaşanan zorluklara rağmen halkın umutlu olduğunu belirten Daûd, “DAIŞ’in zorunlu göç politikası nedeniyle halkımız beldeden ayrılmak zorunda kaldı. Ancak geri dönüş sürecinde, aşiret liderleri, şeyhler ve Demokratik Özerk Yönetim iş birliği içinde çalışarak hem hizmetlerin iyileştirilmesi hem de yeniden inşa sürecinde önemli adımlar attı. Mevcut sorunlara rağmen, halk bugün beldede istikrarın sağlandığını hissediyor” diye belirtti.
Baxoz, yıllarca süren savaşın yaralarını sarmaya devam ediyor. Altyapı projelerinden tarımın canlandırılmasına, eğitimden güvenliğe kadar birçok alanda büyük adımlar atıldı. Ancak, beldenin tam anlamıyla eski canlılığına kavuşabilmesi için daha fazla desteğe ihtiyaç var.
Özerk Yönetim, halkın kararlılığıyla, Baxoz’un geleceğini inşa etmeye devam ediyor.
(rd)
ANHA