Gelek belge derketin holê ku têkiliyên dezgeha "Parastin" ya ku berjewendiyên mala Barzanî û zilamên wê, xwediyên erkê bilind û MÎT'ê diparêzin, her wiha hevkariya di navbera îstîxbaratên "MÎT, Parastin, MOSSAD û SAVAK" de eşkere dikin. Avakirina "Pêşmergeyên Roj" di çarçoveya civînên "Parastin û MÎT'' de hate pêk hat.
Piştî salek ji dagirkirina bajarên Girê Spî û Serêkaniyê, koçberkirina şêniyên resen û bicihkirina kesên biyanî li malên wan dewleta Tirk a dagirker û çeteyên wê, êrişên xwe li ser navçeya Eyn Îsayê girantir kirin.
Armanca dezgeha "Parastin" ne parastina berjewendiyên nîştimanî yên Kurdan e. Piraniya komên şoreşger ên li Rojhilat û parçeyên din ên Kurdistanê bi rêya vê dezgehê hatin tasfiyekirin.
Li Kurdistanê sedsala 20’emîn wek sedsala serhildan û komkujiyan derbasî dîrokê bû. Ruxmî ku li Kurdistanê ewqas serhildan û raperîn pêk hatin, lê hîna jî di asta neteweyî de tu statû bi dest kurdan neketine, ji ber ku îxaneta navxweyî û neteweperestiya kevneperest jî bi qasî êrişên derve, bandor kiriye.
Ji Tebaxa 2014`an ve, êrişên li ser Şengalê ranewestiyan. Piştî êrişên çeteyên DAIŞ`ê, topbarana dewleta Tirk dest pê kir. Piştî ku civka êzidî xwe bi rêxistin kir, ji nû ve planên di navbera Tirkiyê, Iraqê û PDK`ê de tên sazkirin.
Piştî komkujiyên li dijî êzidiyan pêk hatin, êzidî dest bi xwerêxistinkirinê li ser astên siyasî, leşkerî, civakî û rêveberî kirin. Ev yek jî ne daxwaza Partiya Demokrat a Kurdistanê (PDK) ye ya ku bûbû sedema wan komkujiyan.
Di dîrokê de civata kurdên êzidî, ji ber ola êzidiyatiyê, bi destê Ereb Selçûqî, Oxoz, Mongol, Tatar, Osmanî, Tirk, Brîtanîyan û herî dawî jî çeteyên DAIŞ`ê ferman hatin rakirin.
Gelê Kurd ji gelên herêmê yên kevnar e. Dîroka wî vedigere bi hezaran salan. Gelê Kurd roleke sereke di dîrok û şaristaniya demokratîk de lîstiye. Lê heta roja me ya îro tê paşguhkirin. Ji ber ku tu lêkolîn girêdayî dîroka wî tune ye. Piraniya nivîsên ku li ser wî hatiye nivîsandin, hatine berovajîkirin. Carnan weke kok bi Fars ve tê girêdan, carnan jî bi Ereban û carnan jî bi gelê Gurcîyan û gelek gelên din ve tê girêdan.
Piştî ku Mela Mistefa dawî li tevgera çekdarî anî; tevî zarok, malbat û fermanderên xwe penaberî Îranê bû. Li herêma Kerec a nêzîkî Tehranê li sed malên ku Şah ji wan re veqetandibûn, bi cih bûn. Ji wê demê û pê ve, Barzanî bû amûrek di destê saziya sîxurî SAVAK a Îranê de û Îranê ew ji bo nakokiyên xwe yên bi Iraqê re bi kar anî. Her wiha Îranê bi destê Barzanî gurzek li dijberên xwe yên hêz û rêxistinên Rojhilatê Kurdistanê dabû. Yanî Îranê bi kevirekî du kew kuştin.
Berevajî herêmên din ên Sûriyê wekî yên di bin serweriya hêzên hikumeta Şamê û çeteyên Tirkiyê de ne, bajarê Reqayê ku tê de şerên herî dijwar li dijî çeteyên DAIŞ`ê rû dan, bi keda ciwanên xwe û hevgirtina eşîran bi Rêveberiya Sivîl re ji nû ve tê avakirin. Piştî 3 salan ji rizgarkirin Reqayê, bajar bi lez ber bi pêşketinê ve diçe.
Ruxmî ku piraniya niştecihên Kerkûkê Kurd in lê gelek neteweyên din jî tê de dijîn. Kerkûk ji hêla hikumetên navendî ve hate paşguhkirin, partiyên Kurd jî di birêvebirina wê de bi bin ket. Dewleta Tirk û Îranê ev rewş bi kar anî û bajar kete bin bandora nakokiya neteweperestî û taîfî. Gelo li gel vê rewşê çareserî çi ye?
Durûtiya pîvanên navneteweyî girêdayî dan û standina bi koçberên di nava kampên li Sûriyê de, bi hatina zivistanê re bandor li wan dike, nexasim li herêmên Bakur û Rojhilatê Sûriyê. Deriyê sînor ê tekane ji bo derbaskirina alîkariyên navneteweyî ji destpêka Çileya borî ve hatiye girtin.
